Dr. Shaiya Rothberg uit Jeruzalem (verbonden aan de Conservative Yeshiva) heeft een heldere en beknopte theologie geschreven aangaande de mensenrechten. Download dit boeiende boekje gratis op Amazon.com.

In dit boekje laat Rothberg vanuit de Joodse traditie o.a. zien dat:

– ondanks dramatische ontwikkelingen in de afgelopen eeuwen de mensheid als collectief in moreel opzicht tegelijk ook groeiende is. Zo is na eeuwen het inzicht ontstaan dat slavernij afgeschaft dient te worden en is dit deels ook reeds gebeurd. Ook is de Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) een uniek document dat zijns gelijke in de geschiedenis niet kent. Vanuit het Jodendom, waarin de traditie op basis van geschreven Tora en mondelinge overlevering zich ook steeds vernieuwt, ziet Rothberg de Verklaring als een unieke ontwikkeling, in feite voortbouwend op de Tien Geboden.

– Vanuit de Joodse omgang met haar eigen (bijbelse) traditie biedt Rothberg een boeiend interpretatiekader mbt de omgang van ”harde” Bijbelse claims, zoals bijv. die waarin de ”zeven volkeren” uitgeroeid dienden te worden. Die dient niet zonder meer overgezet te worden naar het heden, of stiekem op de achtergrond mee te spelen in de actualiteit. Rothberg biedt daarmee een interpretatiekader van de Bijbel, waarin binnen en buiten Israel gezocht kan worden naar een model waarin recht gedaan wordt aan ieder mens en hopelijk een uitweg uit conflictueuze situaties gevonden kan worden.

– Rothberg kent de mens(heid) een centrale en beslissende rol toe in dit alles. In navolging van Maimonides legt hij de bal niet zozeer bij God of een Messias, als wel bij de mens. Die staat centraal in de schepping. Ondanks de zondeval blijft de opdracht om Gods schepping te beheren. Zal de mensheid het messiaanse ideaal (de mens als geschapen naar het beeld van God) weten te verwerkelijken? Mooi citaat in dit verband: ”Naarmate de mens menselijker wordt, lijkt hij meer op God.”

Dit is zomaar een greep uit dit dunne, maar qua inhoud rijke boekje. Voor mij als christen roept het boekje uiteraard ook vragen op (zoals de definiëring van de Messias), maar tegelijk zet het sterk aan het denken.
Het leggen van de bal bij de mens is iets waarvan ik vind dat we er als christenen veel van kunnen leren. Ook al mogen wij weten dat wij door Jezus de Messias verlost zijn, en dat Hij uiteindelijk alles tot zijn volmaaktheid zal brengen, tegelijk blijft ook helemaal waar (en die waarheid leer ik hier opnieuw van het Jodendom) dat dit bepaald niet buiten ons omgaat. Door een boekje als dit lees ik teksten van bijv. Paulus weer in een fris, nieuw licht:

1 Korinthe 12, waar het gaat over het lichaam van Christus. Daar zie je dat het messias-zijn van Jezus verbreed wordt naar ons allemaal. Wij zijn in dat lichaam van Christus opgenomen, en werken als het goed is mee richting de verlossing/voltooiing van de aarde, waarbij de liefde (1 Kor.13) de hoogste gave is.

Hebreeën 2:5-16 is ook toepasselijke tekst in dit verband. Psalm 8 (waar de mens centraal staat: enerzijds klein, anderzijds bíjna goddelijk gemaakt) citerend stelt de briefschrijver dat de mens zelfs bestemd is om opnieuw rentmeester te zijn in de toekomstige aarde. Ook hier de oproep om, dankzij Jezus, die hoop niet te verliezen!

1 Johannes 4:12: ”Niemand heeft ooit God gezien, als wij elkaar liefhebben blijft God in ons en is zijn liefde bij ons volmaakt geworden.”

Dit zijn zo enkele flarden van reaktie en herkenning die dit boekje bij mij oproept. Als je het Nieuwe Testament goed leest, zie je op zoveel plaatsen dit perspectief aanwezig. Reden genoeg waarom ik mijn Joodse leermeester Shaiya Rothberg aan de Conservative Yeshiva dank voor zijn inzichten en inspiratie!